Ogród, który łączy

Nic tak nie uspokaja i nie relaksuje jak otoczenie natury.  Podobno najszczęśliwszy człowiek to ten, który zakłada ogród. Niekoniecznie wielki i zaprojektowany przez najznamienitszych ogrodników. Każdy kawałek zieleni może spełniać swoją rolę. Nawet jeśli nie jest nasz własny, ale dzielony z mieszkańcami bloku czy kamienicy. Czas spędzony na grillowaniu bądź organizowaniu przestrzeni zielonej wspólnie z sąsiadami - czemu nie? Dziś wszystko jest możliwe. Ogrody, zarówno przydomowy jak i społeczny (czyli zorganizowany wspólnie przez mieszkańców określonego terenu) mogą spełniać takie same role. W obecnych czasach zagospodarowanie wspólnej przestrzeni wraz z innymi mieszkańcami bloku czy kamienicy to nic trudnego. Gminy coraz częściej wychodzą naprzeciw takim inicjatywom umożliwiając codzienne obcowanie z naturą.

Ogród prywatny a społeczny

Jednym z najczęstszych powodów zakupu nowego domu jest chęć posiadania własnego kawałka ziemi – ogrodu. Najczęściej spędzamy tam czas na odpoczynku w ulubionym fotelu bądź hamaku, grillując, biesiadując przy stole wraz z członkami rodziny lub przyjaciółmi. Sadzimy i pielęgnujemy warzywa oraz  owoce. Kosimy trawnik rozkoszując się każdej wiosny zapachem świeżej trawy. Dzieci bawią się korzystając z piaskownic, huśtawek i dmuchanych basenów. Grają w piłkę, biegają, bawią się w namiotach albo na kocu.

Przestrzeń zwykle dostosowana jest do wieku domowników, ich upodobań oraz trybu życia. Każdy, nawet mały ogród, może spełniać różne funkcje- może stać się miejscem rekreacji, odpoczynku, zabawy, organizowania imprez rodzinnych a także uprawy warzyw i owoców.

Osoby decydujące się na nowe mieszkanie wcale nie muszą rezygnować z tych atrakcji! Być może niektórym wyda się to zaskakujące, ale w ogrodach społecznych można spędzić czas tak samo jak w ogrodzie przydomowym.

Tu także można grillować, spędzać czas na wieczornych spotkaniach przy ogrodowym stole, spożywając warzywa i owoce z własnego ogrodu. Można tu umieścić dziecięce namioty, powiesić hamak czy postawić huśtawkę dla młodszych i starszych mieszkańców. Wszystko jest możliwe – wystarczy jedynie odrobina chęci i dobre zagospodarowanie dostępnego terenu.

Podczas organizowania przestrzeni zielonej na terenie wspólnym dobrze jest sporządzić projekt, który opierać się będzie na potrzebach mieszkańców. Warto je zbadać, na przykład organizując spotkanie, podczas którego każdy z chętnych mieszkańców będzie mógł wypowiedzieć swoje zdanie na temat tego, co powinno się znaleźć w zakładanym ogrodzie. Wnioski można spisać i na ich podstawie sporządzić plan.

W zależności od potrzeb lokalnej społeczności należy wziąć pod uwagę w projekcie określone strefy. Ułatwi to codzienne funkcjonowanie i korzystanie z ogrodu.

Dobrze jest na przykład uwzględnić miejsce do odpoczynku i miejsca nieco bardziej „techniczne”, w których usytuować można nawet kompostownik, skład drewna czy niewielką narzędziownię. Wychodząc naprzeciw potrzebom mieszkańców, można tu zorganizować siłownię zewnętrzną, a nawet plener dla artystów. Dla miłośników książek można stworzyć zacieniony skwerek.

Warto znaleźć miejsce na zielnik. Zioła można sadzić w przypadkowych miejscach (na przykład w pobliżu kwiatów), jednak łatwiej korzystać z zielnika, gdy rośliny sadzone są w jednym, wyznaczonym miejscu. Zioła zasadzone w pobliżu okien budynku będą roztaczać cudowny zapach. Drzewa ozdobne można zastąpić drzewkami owocowymi, co ma oczywiste zalety.

Aby w pełni cieszyć się posiadaniem ogrodu, warto zaprosić do niego florę, która jeszcze bardziej go upiększy. Dobrze jest posadzić drzewa czy krzewy, w których będą mieszkać ptaki, których śpiew umili każdy wiosenno-letni wieczór.

Doskonałą rośliną, dzięki której ogród stanie się wspanialszy, jest Budleja. Kwiat ten przyciąga nawet najbardziej wyjątkowe motyle.

Pomysłów na ciekawe zaaranżowanie wspólnej przestrzeni zielonej jest tak wiele, jak wiele jest mieszkańców i upodobań.

Odpowiednie zagospodarowanie przestrzeni zapewni mieszkańcom możliwość spędzania czasu wolnego w taki sam sposób, jak w ogrodzie prywatnym, z tą różnicą, że w ogrodzie społecznym czas spędzany jest w towarzystwie sąsiadów, z którymi warto się integrować. Wspólna uprawa ogrodu może się okazać doskonałym źródłem nawiązywania kontaktów interpersonalnych. Sprzyja poszanowaniu wspólnej pracy i przestrzeni zielonej oraz budowaniu poczucia przynależności do grupy i miejsca.Wzajemna pomoc i życzliwość sąsiedzka to wartości niezwykle cenne. Warto je pielęgnować.

Jak wygląda procedura zakładania ogrodu społecznego?

Wystarczy zebrać grupę mieszkańców bloku/kamienicy, liczącą przynajmniej piętnaście osób i złożyć wniosek w tej sprawie w odpowiednim urzędzie. Dobrze byłoby, gdyby całą inicjatywą zajął się specjalnie powołany mini zarząd, który zbadałby potrzeby i życzenia mieszkańców, a następnie sporządził projekt ogrodu.

Warto zachęcić lokalną społeczność do angażowania się w inicjatywę przynoszącą tak wiele korzyści. Można sporządzić grafik małych imprez – mogłoby to być  uczestnictwo w konkursie, na przykład na najładniej zagospodarowany kawałek zieleni; na terenie ogrodu mogą się odbyć prelekcje wygłaszane przez zaproszonych specjalistów – na przykład projektantów terenów zielonych. Można zachęcić mieszkańców poprzez zorganizowanie zabaw dla najmłodszych. Czy pamiętacie zabawę w podchody? Może warto powrócić do dawnych czasów, gdy ludzie byli wobec siebie mniej anonimowi i bardziej otwarci. Dobrym pomysłem może być zorganizowanie kącika czytelniczego – odczytując książki dla starszych i młodszych słuchaczy.

Innym pomysłem mogłoby być zaaranżowanie konkursu talentów. Być może okaże się, że wśród współtwórców ogrodu bądź ich rodzin jest osoba o anielskim głosie i w przyszłości będzie możliwe organizowanie małych, kameralnych koncertów…

W Polskich miastach popularność ogrodów społecznych wciąż rośnie. Nie brakuje ludzi, którzy pragną powrócić do natury, a także zintegrować się z lokalną społecznością.

O wsparcie dla projektu można zgłaszać się do samorządów oraz organizacji. Jedną z nich jest Green Cross Poland. Ze wsparciem Dominiki Kulczyk rozpowszechniany jest projekt „Nasz ogród społeczny”, mający na celu propagowanie życia bliżej natury oraz współdziałania w grupach lokalnych. Mieszkańcy bloków mogą ubiegać się o wsparcie finansowe przy zakładaniu ogrodu.

Pierwszą akcję zainicjowano w Warszawie, następnie w Krakowie, Wrocławiu, Częstochowie, Płocku, Bytomiu, Zabrzu i Łodzi. Z bardziej popularnych ogrodów społecznych można wymienić Poziomkową Polanę w Krakowie, która stała się wyjątkową oazą spokoju i miejscem lubianym zarówno przez dorosłych mieszkańców jak i dzieci. W Szczecinie zorganizowano zaś ogród Na Łasztowni – spory teren umożliwia uprawę roślin, ale też organizowanie większych imprez kulturalnych.

Ogród społeczny jest bardzo pozytywną i pożądaną inicjatywą. Któż z nas nie chciałby, by jego codzienne życie wyglądało jak wakacje za miastem, spędzone w gronie dobrych znajomych? Zastanówmy się nad tym i już dziś zróbmy krok ku przyjemnej i radosnej przyszłości.

Katarzyna Piekarz, ekspertdopoznania.pl