Nawiewnik ścienny czy okienny? Różnice i zalety rozwiązań

Nawiewnik powietrza - co to właściwie jest?

Nawiewniki są stosunkowo niewielkich rozmiarów mechanicznymi urządzeniami nawiewnymi, których zadaniem jest zapewnienie kontrolowanego napływu świeżego powietrza do wnętrza pomieszczenia. Co ważne, można je wyposażyć w praktyczne dodatki zwiększające ich funkcjonalność - tłumik akustyczny i filtr powietrza/antysmogowy.

Ważną informacją, o której trzeba pamiętać, jest to, że nawiewniki są przeznaczone do budynków wyposażonych w konkretne systemy wentylacji. Są to:

• Wentylacja grawitacyjna
• Wentylacja mechaniczna wywiewna
• Wentylacja hybrydowa (połączenie dwóch powyższych)

Nie będą natomiast potrzebne, gdy w budynku jest wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna (w tym z odzyskiem ciepła, popularna w budownictwie jednorodzinnym) - ich funkcję pełnią już zintegrowane z systemem wentylatory.

Rodzaje nawiewników pod względem sposobu sterowania

Zarówno nawiewniki ścienne, jak i okienne, mogą być sterowane na różne sposoby - większość opcji pokrywa się w obu przypadkach. Oto krótkie charakterystyki poszczególnych mechanizmów sterujących:

Nawiewniki sterowane ręcznie

Najprostszy i najstarszy stażem mechanizm sterujący - wykorzystujące go urządzenia wyposażono w dźwignię (starsze modele) lub pokrętła umożliwiające ustawienie żądanego stopnia otwarcia.

Nawiewniki sterowane ręcznie są najtańszą opcją, ale ich obsługa jest dość uciążliwa - domownicy muszą pamiętać o zmianie ustawień urządzeń, aby dostosowywać ich pracę do zmieniających się warunków atmosferycznych i zapotrzebowania na świeże powietrze w pomieszczeniu. Łatwo też zapomnieć o przymknięciu takiego nawiewnika, co może doprowadzić do wychłodzenia pomieszczenia w sezonie grzewczym, gdy wyjdziemy na dłużej z domu. Z uwagi na to nawiewniki tego typu wybiera się dziś stosunkowo rzadko.

Nawiewniki termostatyczne

Nawiewniki tego typu to urządzenia automatyczne, które reagują na zmianę temperatury na zewnątrz budynku. Dawniej ta metoda sterowania była dość ograniczona, jednak obecnie wykorzystuje się w niej precyzyjne i sterowalne termostaty bimetaliczne. Takie rozwiązanie pozwala ustawiać wartości temperatur, przy których nawiewnik zacznie się zamykać i zamknie całkowicie. Przez wzgląd na tradycję budowlaną nawiewniki termostatyczne są w Polsce raczej rzadkim widokiem.

Nawiewniki higrosterowane

W ich przypadku automatyczny mechanizm sterujący działa na podstawie poziomu względnej wilgotności powietrza w pomieszczeniu. Jego pomiar odbywa się dzięki umieszczonemu w regulatorze (część nawiewnika znajdująca się w pomieszczeniu) higrometrowi. Większość dostępnych na rynku modeli nawiewników higrosterowanych działa w tym samym przedziale wilgotności - 30-70%. Wartości te odpowiadają minimalnemu i maksymalnemu otwarciu przesłony urządzenia.

Nawiewniki ciśnieniowe

Tutaj mamy do czynienia z mechanizmem reagującym na zmiany ciśnienia powietrza między wnętrzem a zewnętrzem budynku i wynikających z niej różnic w prędkości napływu powietrza. Mechanizm ten umieszczony jest w czerpni (zewnętrzna część nawiewnika, w której znajduje się wlot powietrza) i przymyka nawiewnik, gdy prędkość strumienia powietrza wzrasta.

Ważną cechą nawiewników ciśnieniowych jest niezależność efektywności pracy od wysokości - nawiewnik ciśnieniowy będzie działał tak samo skutecznie na parterze, jak i kilkadziesiąt pięter wyżej.

Nawiewniki hybrydowe

Nazwę tę stosuje się w przypadku nawiewników ściennych, które wyposażono zarówno w ręczny, jak i automatyczny mechanizm sterujący.

Nawiewniki dwusystemowe

Jest to rodzaj nawiewników występujący jedynie przy urządzeniach okiennych. Stanowią połączenie nawiewnika higrosterowanego (regulator) i ciśnieniowego (czerpnia) - zapewnia im to znacznie większą precyzję sterowania i eliminuje wady pojedynczego urządzenia. Trzeba się jednak liczyć z wyższą ceną takich nawiewników.

Nawiewniki ścienne - budowa i zalety

Nawiewniki ścienne przeznaczone są do montażu w ścianie zewnętrznej budynku lub połaci dachu. W ogólnym ujęciu składają się z 3 głównych elementów - zewnętrznej czerpni, obudowanego kanału przelotowego i wewnętrznego regulatora. Typowy nawiewnik ścienny jest większy od swojego okiennego odpowiednika, dzięki czemu wpuszcza do wnętrza szersze strumienie powietrza.

Pod względem budowy wyróżnia się dwa typu nawiewników ściennych:

• Proste - ich kanał przelotowy przebiega prostopadle do ściany, a czerpnia jest zawieszana bezpośrednio na elewacji budynku. Kiedyś stanowiło to problem natury estetycznej - czerpnie były duże i dostępne wyłącznie w kolorze białym - jednak dzisiaj możliwe jest bezproblemowe zamontowanie nawiewnika w dowolnym kolorze z palety RAL.
• Glifowe - czerpnie takich nawiewników mają postać tzw. puszki glifowej. Łączy się ona z kanałem przelotowym pod kątem 90°, przez co kompletny nawiewnik ma kształt litery „L”. Kolejną charakterystyczną cechą nawiewnika glifowego jest ukrycie wlotu powietrza w węgarkowej części elewacji przylegającej do ramy okiennej - dzięki temu jest on niemal niewidoczny z zewnątrz (trzeba spojrzeć na okno pod odpowiednim kątem, aby móc dostrzec znajdującą się przy nim kratkę wlotową czerpni).

Do zalet nawiewników ściennych trzeba zaliczyć przede wszystkim:

• Dużą przepustowość;
• W pełni automatyczną pracę;
• Usprawnienie działania systemu wentylacji;
• Wysoką precyzję sterowania;
• Możliwość montażu w pomieszczeniach bez okien;
• Dużą dyskrecję (modele glifowe).

Nawiewniki okienne - charakterystyka

Nawiewniki okienne są stosunkowo małe, mają charakterystyczny podłużny kształt i montowane są w ramach okien lub w bezpośrednim sąsiedztwie stolarki okiennej (zależnie od typu). Ich budowa jest jeszcze mniej skomplikowana, niż w przypadku nawiewników ściennych - składają się praktycznie wyłącznie z czerpni i regulatora.

Sposób, w jaki przebiega montaż nawiewników okiennych, dzieli je na dwa typy:

• Wrębowe - zakłada się je w otworach wyfrezowanych w przylgach ramy/ościeżnicy (w zależności od materiału, z którego wykonano okno). Wielkość takiego otworu powinna być zgodna z wytycznymi producenta nawiewnika. Ze względu na inwazyjność tej metody, zaleca się pozostawienie instalacji takiego nawiewnika profesjonalnemu monterowi.
• Montowane na ramie - w ich przypadku nie trzeba ingerować w konstrukcję okna - ich kanał przelotowy przebiega między nadprożem a górną krawędzią ramy okna, a większość samego nawiewnika jest ukryta w warstwach tynku/ocieplenia. Pozwala to wykorzystywać takie urządzenia również w przypadku okien uchylno-przesuwnych typu HS. Trzeba jednak pamiętać, że montaż takiego nawiewnika możliwy jest wyłącznie w chwili wstawiania okna w ścianę - nie można tego zrobić przy oknie już wprawionym.

Zalety okiennych nawiewników to przede wszystkim:

• Łatwy montaż;
• Możliwość automatycznego sterowania;
• Niewielkie rozmiary zapewniające dyskrecję;
• Możliwość montażu w różnych typach okien;
• Usprawnienie działania wentylacji;
• Możliwość montażu zarówno w nowych, jak i remontowanych budynkach.

Najważniejsze różnice między nawiewnikami ściennymi i okiennymi

Choć obie odmiany nawiewników pełnią te same funkcje, występuje między nimi kilka wartych wspomnienia różnic (pomijając oczywiste wynikające z budowy):

• Sposób rozchodzenia się powietrza - nawiewniki okienne zapewniają bardziej ukierunkowany przepływ powietrza, zwłaszcza gdy okna znajdują się po bokach pomieszczenia.
• Wygląd - nawiewniki okienne, zwłaszcza nowoczesne, montowane na ramie, właściwie nie zwracają na siebie uwagi. Natomiast urządzenia ścienne, ze względu na większe rozmiary i charakterystyczną budowę regulatora i czerpni, są zdecydowanie bardziej widoczne (wyłączając czerpnie glifowe). Warto jednak pamiętać, że nowoczesny design pozwala bez problemu dopasować urządzenie do wystroju wnętrza.
• Wielkość przepływu powietrza - jak już tutaj wspomniano, nawiewnik okienny wpuszcza mniej powietrza niż pojedynczy nawiewnik ścienny. W praktyce oznacza to, że potrzebne będzie więcej urządzeń okiennych do pokrycia potrzeb wentylacyjnych budynku.

Jaki nawiewnik wybrać? - podsumowanie

Nawiewniki ścienne i okienne to urządzenia nawiewne przeznaczone do użytku w budynkach wykorzystujących wentylację grawitacyjną, wentylację mechaniczną wywiewną lub hybrydową. Montaż nawiewnika ściennego lub okiennego pozwoli zachować sprawność systemu wentylacji bez obaw o wyziębienie pomieszczenia czy nadmierny hałas - urządzenia te automatycznie dostosowują ilość wpuszczanego powietrza do aktualnych potrzeb i są wyposażone w tłumiki akustyczne. Wybór między nimi zależy w głównej mierze od tego, z jakim budynkiem mamy do czynienia - jeśli dopiero powstaje, warto od razu zamontować w nim urządzenia ścienne, natomiast w już gotowych konstrukcjach lepiej jest założyć nawiewniki okienne.